Trước bối cảnh an ninh mạng ngày càng phức tạp và yêu cầu bảo vệ học sinh ngày càng cấp thiết, Ban Giám hiệu trường THPT Phan Huy Chú – Đống Đa (Hà Nội) đã mời chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu đến nói chuyện với học sinh toàn trường. Sáng 14/11/2025, anh Ngô Minh Hiếu – hay còn được biết đến với tên gọi Hiếu PC – đã có buổi trao đổi vô cùng hữu ích và ấn tượng với học sinh nhà trường.
Từng là một hacker “tai tiếng ở tầm quốc tế”, Hiếu PC đã phải trả giá cho những sai lầm tuổi trẻ bằng bản án 13 năm tù tại Mỹ. Trở lại với vai trò chuyên gia an ninh mạng, anh chân thành kể lại hành trình lầm lạc và hoàn lương của mình trong chuyên đề tuyên truyền pháp luật với chủ đề “Nâng cao nhận thức về an toàn trực tuyến và hành xử đúng mực trên không gian mạng”. Câu chuyện của anh không chỉ khiến người nghe tỉnh ngộ mà còn truyền cảm hứng mạnh mẽ, mang đến những lời khuyên thực tế và sâu sắc cho tuổi trẻ nhà trường – từ một người từng là “cao thủ tội phạm mạng” nay đang nỗ lực làm lại cuộc đời và giúp đỡ nhiều người khác.
Từ người có tội trở thành người có ích, Hiếu đã hỗ trợ chính phủ Mỹ truy tìm tội phạm mạng. Anh cung cấp lời khai chuyên môn, đưa ra những nhận định quan trọng và hướng dẫn các sĩ quan đóng giả mình trong nhiều chiến dịch truy vết, góp phần bắt giữ 20 tội phạm công nghệ cao. Trong thời gian thụ án, Hiếu cũng dành thời gian học origami, tham gia trị liệu nhóm, gọi FaceTime về Việt Nam và hỗ trợ cơ quan thực thi pháp luật trong khả năng của mình.
Trở về Việt Nam, anh gia nhập Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC) thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông (từ tháng 12/2020). Đồng thời, trên hành trình chuộc lại lỗi lầm, anh tích cực tham gia giảng dạy, tuyên truyền về an ninh mạng cho học sinh, sinh viên, các doanh nghiệp và những người quan tâm đến bảo mật.
Hiện anh Ngô Minh Hiếu là CEO của Chongluadao.vn; đồng thời giữ vị trí Điều tra viên Tội phạm mạng tại TRMLabs cùng một số đơn vị thực thi pháp luật. Với kinh nghiệm từng là Ex-Threat Hunter tại Trung tâm An ninh mạng Quốc gia Việt Nam và là diễn giả toàn cầu của INTERPOL và World Police Summit, anh mang đến buổi chuyên đề những phân tích sâu sắc về thực trạng đáng báo động mà giới trẻ đang phải đối mặt.
Cách chia sẻ thú vị của diễn giả đã khiến học sinh thấy hào hứng
Ngày nay, các mối đe dọa không còn chỉ dừng lại ở các vụ bắt cóc truyền thống. Tội phạm mạng đang lợi dụng không gian số để tiếp cận nạn nhân tiềm năng. Khoảng cách giữa hiểu biết kỹ thuật số và nhận thức về an toàn đang ngày một lớn, khiến việc giáo dục toàn diện trở nên vô cùng quan trọng. Khi chúng ta trang bị cho học sinh kiến thức về an toàn trực tuyến, đồng nghĩa với việc trao cho các em sự tự tin và khả năng tự bảo vệ mình.
Học sinh được khuyến khích tin vào trực giác: nếu thấy điều gì đó “không ổn”, đó chính là hệ thống cảnh báo nội tại đang hoạt động. Quan trọng là phải dừng lại, suy nghĩ và đặt ra những câu hỏi phản biện như: “Tại sao người này lại quan tâm đến mình?”, “Họ muốn gì từ mình?”.
Thanh thiếu niên – nhóm hoạt động mạnh nhất trên mạng xã hội – cần đặc biệt cảnh giác với các giai đoạn của quy trình Grooming (dụ dỗ, làm quen): giả mạo danh tính, xây dựng lòng tin, cô lập nạn nhân (khuyến khích giữ bí mật), rồi cuối cùng là khai thác, lạm dụng, yêu cầu ảnh/video không phù hợp. Hãy hết sức cẩn trọng với những ai thể hiện sự quan tâm quá mức, nhất là khi chưa từng gặp trực tiếp.
Buổi chuyên đề cũng chỉ ra nhiều thủ đoạn lừa đảo tinh vi, trong đó có hình thức “Bắt cóc trực tuyến” – kẻ lừa đảo giả danh cơ quan chức năng, ép nạn nhân tạo ảnh/video giả vờ bị bắt cóc rồi sử dụng công nghệ giả giọng (deepfake) để tống tiền gia đình.
Học sinh cũng được cảnh báo về chiêu trò “Việc nhẹ lương cao”, dụ dỗ người trẻ qua Facebook, Zalo để đưa sang Campuchia, Lào, Myanmar làm “nô lệ kỹ thuật số”.
Khi gặp các dấu hiệu đáng ngờ như câu hỏi quá riêng tư, lời khen quá mức hoặc yêu cầu ảnh cá nhân, học sinh cần ngừng giao tiếp ngay, chụp màn hình làm bằng chứng và quan trọng nhất là báo ngay cho cha mẹ, giáo viên hoặc người lớn đáng tin cậy. Hãy luôn nhớ: học sinh là nạn nhân và cần được bảo vệ.
Chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng về an toàn thông tin, mỗi cá nhân cần đặt tài khoản mạng xã hội ở chế độ riêng tư – đây là lớp phòng thủ kỹ thuật số đầu tiên. Tuyệt đối không chia sẻ Số định danh cá nhân (CCCD), thông tin ngân hàng hoặc các dữ liệu về tài sản, thu nhập của gia đình lên mạng.
Giữ an toàn trực tuyến là trách nhiệm của tất cả mọi người. Vì thế, chúng ta hãy cùng nhau cam kết bảo vệ chính mình và quan tâm tới sự an toàn của những người xung quanh. Nếu thấy bạn bè gặp khó khăn hoặc có dấu hiệu bất thường, đừng ngần ngại lên tiếng hoặc tìm sự trợ giúp từ người lớn.
